12 januari 2021

Teun van Pelt en de strafschop voor spek en bonen...

Na afloop van de wedstrijd Ajax - Feyenoord op 13 oktober 1957 gebeurde iets opmerkelijks. Nadat de elftallen het veld hadden verlaten, kwamen twee spelers het veld weer op. De één was Ger van Mourik, de rechtsback van Ajax. De ander was Teun van Pelt, de achttienjarige doelman van Feyenoord. Van Pelt had die wedstrijd zijn debuut in het eerste van Feyenoord gemaakt. De twee werden vergezeld door de scheidsrechter, Jan Bronkhorst, en door de aanvoerder van Feyenoord, Gerard Kerkum. Er werd een strafschop genomen.

Waarom was dit zo opmerkelijk? Nou, bijvoorbeeld omdat het plaatsvond dertien jaar voordat strafschoppenseries hun intrede zouden doen in het voetbal. Die zouden, enkele lokale voorbeelden daargelaten, namelijk pas in 1970 worden ingevoerd als manier om een ontmoeting te beslissen. Er was bovendien ook helemaal geen sprake van een gelijkspel of van een bekerduel. Feyenoord had deze competitiewedstrijd met 1-2 gewonnen, dankzij doelpunten van Cor van der Gijp en Daan den Bleijker. Ook hield de arbiter het bij één genomen penalty, die raak werd geschoten. Van een strafschoppenreeks was dus geen sprake.

Die geïncasseerde strafschop was een vervelende afloop van de middag voor Van Pelt, die een ijzersterk eerste optreden voor Feyenoord achter de rug had. Zelfs bij de penalty kreeg hij nog een vuist tegen de bal. De kranten zouden het er de volgende dag over eens zijn dat hij de verdediging van Feyenoord meteen veel sterker had gemaakt. Dat kon de sterrenploeg wel gebruiken ook, want in een seizoen dat, voorafgaand aan de wedstrijd tegen Ajax, pas zeven wedstrijden oud was geweest, had men al drie nederlagen moeten incasseren. Van Pelt was al de derde doelman waarmee Feyenoord het dat seizoen probeerde.

De pas achttienjarige debutant Teun van Pelt neemt een doeltrap
(Nationaal Archief/Anefo; J.D. Noske; CC0)

Sowieso was Feyenoord die middag goed op dreef geweest. Met name Kees Rijvers had een dijk van een wedstrijd gespeeld. Door in een teruggetrokken rol te spelen had de ervaren linksbinnen zijn team een overwicht op het middenveld bezorgd.

Met nog negen minuten te gaan, had het erop geleken dat Feyenoord op weg was naar een verdiende zege. Toen had Van Pelt redding gebracht op een schot van Van Mourik, ondanks het feit dat Rijvers zijn keeper in de weg had gelopen. De scheidsrechter had er niets onreglementair in gezien, maar bij Ajax was men er van overtuigd geweest dat er een hand of arm van Rijvers aan te pas was gekomen. Bronkhorst had de protesten weggewuifd en in een grimmige sfeer was de wedstrijd geëindigd met een 1-2 eindstand. Niet nadat Teun van Pelt in de laatste minuut overigens een bal uit de kruising gehaald had, om zijn kandidatuur voor een vaste plek in het eerste nog maar eens te onderstrepen.

Omdat Ajax na afloop van de wedstrijd had aangekondigd protest in te zullen gaan dienen bij de KNVB, had Bronkhorst zijn toevlucht genomen tot een destijds niet ongebruikelijke uitweg. Hij had, zoals hierboven beschreven, na afloop van de wedstrijd een strafschop laten nemen, maar hem niet geteld. Mocht het protest worden toegewezen, dan kon de penalty alsnog worden geteld.

Het omstreden moment? Een protest van een Ajax-speler wordt weggewuifd door de scheidsrechter. Rijvers stapt over Van Pelt heen, die de bal klemvast heeft.
(Nationaal Archief/Anefo; J.D. Noske; CC0)

Zover kwam het niet. Het protest werd iets minder dan een maand later afgewezen tijdens een vergadering van de protestcommissie van de KNVB. Dat het geen compleet kansloze tactiek was geweest van de Amsterdammers, bleek uit het feit dat tijdens diezelfde vergadering een protest van Haarlem naar aanleiding van een vermeend buitenspeldoelpunt wel werd toegewezen. Het gevolg daarvan was dat de 1-1 eindstand van hun wedstrijd doodleuk werd omgezet in een 1-0 overwinning.

En Van Pelt? Die zou de maanden die volgden een vaste waarde zijn in het doel van Feyenoord. Helaas voor hem gaf de sterrenploeg de doelpunten dat seizoen net zo makkelijk weg als het ze scoorde. Feyenoord zou eindigen met een doelsaldo van 74 voor en 76 tegen. Voor alle duidelijkheid: dat was het op twee na hoogste aantal gescoorde doelpunten en het op één na hoogste aantal tegentreffers. Ergens onderweg naar dat absurde doelsaldo, werd Van Pelt kind van de rekening. Men besloot weer te kiezen voor de keeper waarmee men het seizoen begonnen was: Bram Panman.

Om het keepersprobleem voor ééns en altijd op te lossen werd die zomer voor een recordbedrag van 134.000 gulden de minst gepasseerde keeper van de eredivisie gekocht: Eddy Pieters Graafland.